BẦN TIỆN VỚI PHILIPPINES, BẮC KINH BỎ LỠ CƠ HỘI "QUYỀN LỰC MỀM" Ở ĐNA

Bần tiện với Philippines, Bắc Kinh bỏ lỡ cơ hội "quyền lực mềm" ở Đông Nam Á

Thành phố Tacloban sau trận bão Haiyan - REUTERS /R. Ranoco

Thụy My

 

Lúng túng vì bị chỉ trích do số tiền hỗ trợ thảm hại dành cho nạn nhân bão Haiyan (Hải Yến) ở Philippines, Bắc Kinh mới đây loan báo sẽ tăng thêm viện trợ. Theo các nhà phân tích, cách xử sự này cho thấy những yếu kém của một nền ngoại giao còn hằn vết lịch sử, thiên về khuynh hướng « ăn miếng trả miếng » thay vì quyền lực mềm.  

Trong khi Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc hay Na Uy đều hứa sẽ tặng hàng chục triệu đô la, riêng Anh vừa tuyên bố sẽ viện trợ thêm 48 triệu đô la sau trận bão, Bắc Kinh vào đầu tuần thông báo chỉ giúp Manila có…100.000 đô la ! Bằng đúng số tiền của một nước nghèo và cũng bị ảnh hưởng bão Haiyan như Việt Nam. Trong khi đó một nước châu Á khác cũng thường bị thiên tai là Indonesia hỗ trợ đến một triệu đô la. 

Tạp chí uy tín Time của Mỹ đã phẫn nộ chạy tựa « Nền kinh tế thứ nhì thế giới tống bớt tiền lẻ cho đảo quốc bị bão tàn phá », cho đây là một số tiền « đáng sỉ nhục », đả kích sự « bủn xỉn» của Bắc Kinh. 

Bị kẻ chê người cười, rốt cuộc bốn ngày sau Trung Quốc cũng thông báo sẽ tăng viện trợ lên 10 triệu nhân dân tệ (1,8 triệu đô la) bằng mền, lều bạt và các hiện vật khác. 

Ông Mark Beeson, giáo sư dạy môn chính trị của trường đại học Murdoch ở Perth (Úc) ghi nhận : « Chắc chắn là có những quan chức Trung Quốc, chẳng hạn trong quân đội, không ưa Philippines do tranh chấp lãnh thổ trên biển ». Bãi cạn Scarborough chỉ cách duyên hải Philippines có 200 km đã bị Trung Quốc chiếm năm ngoái, gây căng thẳng trong quan hệ đôi bên. 

Bắc Kinh cải chính mọi liên hệ giữa việc xung đột biển đảo với số tiền viện trợ quá ít ỏi. Nhưng các cư dân mạng có khuynh hướng dân tộc chủ nghĩa không ngần ngại gắn liền hai việc này. Trên mạng Vi Bác, có những ý kiến cho rằng : « Đó là một nước thù địch, chúng ta chẳng nên cho họ một xu nào ». 

Sự thay đổi thái độ của Bắc Kinh cũng do sự tích cực của Hoa Kỳ và Nhật Bản. Hai quốc gia này đều điều quân đội đến những vùng bị bão Haiyan tàn phá. Gần 70 năm sau khi đối đầu tại Philippines trong những trận chiến đẫm máu vào cuối Đệ nhị Thế chiến, nay quân đội Mỹ và Nhật lại tay trong tay hợp sức làm công tác nhân đạo. 

Tờ Global Times, một nhật báo chính thức có khuynh hướng cực đoan, cho rằng Washington và Tokyo « có thể có những mục đích khác phía sau », và tìm cách mở rộng vùng ảnh hưởng.Thậm chí tờ báo này còn đề xuất là Trung Quốc cũng nên gởi chiến hạm đến Philippines « để giúp đỡ » các nạn nhân của trận bão. 

Ông Jim Schoff, chuyên gia Quỹ Carnegie vì hòa bình nhắc nhở : « Người Trung Quốc thích kêu rêu về não trạng chiến tranh lạnh của Hoa Kỳ mỗi khi người Mỹ tìm cách củng cố quan hệ với các đồng minh, trong khi chính Bắc Kinh lại tiếp tục chia châu Á ra thành những vùng ảnh hưởng của mình » - một quan niệm theo ông là « đã lỗi thời ». 

Chuyên gia này nhận định : « Họ đi từ quan niệm Trung Quốc cũng là một đại cường » mạnh ngang với Hoa Kỳ, nhưng « Bắc Kinh hoàn toàn không chứng tỏ được điều đó. Trung Quốc không phải là cột trụ của khu vực. Đó là một thất bại của họ ». 

Theo ông, ngành ngoại giao Trung Quốc « vẫn còn trong tư duy theo kiểu mình cũng là một nước đang phát triển và cũng bị nhiều thiên tai, dẫn đến thái độ bủn xỉn khi viện trợ cho các nước khác ». Dù đã tăng thêm số tiền, nhưng hỗ trợ của Bắc Kinh quá thảm hại so với 85 triệu đô la viện trợ của Anh quốc, 30 triệu đô la của Nhật Bản, thậm chí so với tấm ngân phiếu 2,7 triệu đô la của công ty Thụy Điển Ikea. 

Giáo sư Mark Beeson nhấn mạnh, nếu Bắc Kinh thường thẳng tay đánh vào kinh tế của các đối thủ sau mỗi cuộc khủng hoảng ngoại giao, thì việc chính trị hóa viện trợ nhân đạo lại trở nên phản tác dụng. Ông nói : « Trước những thảm họa như thế, người ta chờ đợi một kiểu tính toán khác, thậm chí không nên tính toán một chút nào ! ». Thái độ tiểu nhân của Bắc Kinh đã gây ra những phản ứng quốc tế bất lợi cho chính họ. 

Đối với nhà nghiên cứu Bạc Trí Dược (Bo Zhiyue) của trường đại học quốc gia Singapore, Trung Quốc đã bỏ lỡ một cơ hội xúc tiến « quyền lực mềm » của mình tại Đông Nam Á. 

Ông giải thích : « Đó là một cơ hội tuyệt vời để chơi cái trò mà người ta gọi là ngoại giao đô la : bạn cho thêm một ít tiền, và sau đó bạn sẽ thấy được những phản hồi tích cực. Ngược lại, nếu bạn chỉ hỗ trợ lấy lệ, cuối cùng bạn sẽ thất bại vì bị coi là vạn bất đắc dĩ mới giúp ». 

Nguồn: RFI.

________________

ĐƯỜNG DÂY NÓNG

Theo Blog Đoan Trang

- Anh Trung ạ? Em Việt đây.
- Biết rồi. Việc gì thế?
- Anh! Thằng Phi láng giềng nhà mình vừa dính quả bão to, chết nhiều quá chời! Thiên hạ đang bảo nhau cứu trợ. Anh tính sao, có cho nó không?
- Cứu trợ hả? Ừ... Thì cho một ít, cũng được.
- Anh định bao nhiêu ạ? để em theo. Thằng này em cũng ghét nó lắm. Nó nâng bi thằng Mỹ, lúc nào cũng vỗ ngực ta đây là nền dân chủ lớn nhất Đông Nam Á. Dân nó theo Thiên Chúa giáo đông lắm. Tới giờ mà nó vẫn còn coi chi bộ đảng mình ở nước nó là quân phiến loạn anh ạ.
- Ừ, thằng ấy cũng man di mọi rợ, ba gai lắm. Nó còn dám tranh cả biển đảo với anh em mình kia kìa, mấy cái chỗ mình định khai thác chung ấy. Mẹ nó! Cậy có Mỹ bảo kê, nhất định bất hợp tác.
- Thế cho nó ít thôi anh nhỉ? Tốn tiền.
- Ờ, để anh xem... độ trên 600.000 là được.
- Chời! Nhiều thế anh? Em đang khó khăn...
- Khó khăn thì mày cho nó độ một phần chỗ ấy thôi không được à? Độ này khó thế cơ à?
- Vâng! Thôi cũng được. Để em cố.

* * *
- Anh Trung à! Ủa sao anh cho nó có 100.000 đô?
- Làm sao? Ít à?
- Hôm qua anh bảo em là anh cho nó 600.000 cơ mà?
- Tao bảo 600.000 là 600.000 tệ chứ đô hồi nào? Cái thằng này...
- Ơ! Thế mà em cứ tưởng...
- 600.000 tệ. Quy ra độ 100.000 đô. Anh bảo rồi, trong lúc chưa tích trữ bằng nhân dân tệ được thì chú phải tập tính toán, quy đổi bằng nhân dân tệ đi, cho nó quen.Bã đậu! Nói mãi, chẳng nhớ gì cả. Thế mày cho nó bao nhiêu?
- Em tưởng anh cho nó 600.000 đô, em cho nó 100.000 đô rồi. Thôi thế cũng được, không nhiều hơn anh.
- Ừ, cũng được, chứ chú mà lại cho nó nhiều hơn anh thì lại thành ra khủng hoảng ngoại giao, bất lợi. Đang cần đoàn kết. Chia rẽ lúc này là rách việc. Mà thật ra là khó cho chú nhiều hơn chứ không phải khó cho anh đâu.
- Dạ vâng, em cũng biết vậy. Em quán triệt. Thế anh nhé. Có gì em gọi lại. Em chào anh.

* * *
- Anh Trung, anh Trung ơi!
- Lại gì nữa?
- Sao anh lại cho thêm nó à? Lần này tăng lên 1,6 triệu đô. À quên, bao nhiêu nhỉ? 10 triệu nhân dân tệ...
- Ừ! Thì sao?
- Chời! Sao anh làm mà chả báo trước em lấy một tiếng, giờ em kẹt quá. Bữa trước anh đưa 100, em cũng đưa 100. Em hỏi lại, anh bảo thôi thế cũng được. Bây giờ anh tăng, không lẽ em không nói năng gì?
- Thế tao làm cái đéo gì cũng phải báo cáo mày à?
- Dạ... không, ý em là...
- Là gì?
- Dạ! Em chỉ định nói là... anh có làm gì thì hướng cho em với. Anh em với nhau, nên thống nhất về đường lối, tránh gây khủng hoảng ngoại giao, bất  lợi...
- Ơ! Anh tưởng chú vẫn chủ trương nhất quán đường lối ngoại giao độc lập, tự chủ...?

Nguồn: Blog Doan Trang